អ្នកចេះដឹងគឺជាសត្រូវរបស់ខ្មែរក្រហម
(ស្វាយរៀង) ៖ ម៉ី ខុន អាយុ៦៩ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើត និងរស់នៅ ភូមិត្រពាំងព្រីង ឃុំអង្គប្រស្រែ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ ខុន បានរៀបរាប់ថា នៅសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយមប្រជាជនរស់នៅមានសេចក្តីសុខ និងសុភមង្គល។ ប្រទេសជាតិក៏មានការរីកចម្រើនខ្លាំងព្រោះមានរោងចក្រ សាលារៀន និងវត្តអារាម ជាដើម។ ឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងរបប លន់ នល់ ប្រជាជនចាប់ផ្តើមជួបការលំបាកបន្តិចម្តងៗ ដោយសារតែសង្រ្គាម...
អ្នកធ្វើជីលេខមួយសម័យខ្មែរក្រហម
មាស សុវ៉ាន់ អាយុ៧១ឆ្នាំ រស់នៅភូមិត្រពាំងព្រីង ឃុំអង្គប្រស្រែ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម សុវ៉ាន់ រស់នៅភូមិកំណើត។ ការរស់នៅមិនអាចជួបជុំគ្នាដូចរបប លន់ នល់ បានទៀតទេ។ គាត់ត្រូវរស់នៅនិងធ្វើការក្នុងកងចល័ត ចំណែកកូនៗ បង ប្អូន និងឪពុកម្តាយ ត្រូវរស់នៅកន្លែងផ្សេងៗគ្នា។ ទ្រព្យសម្បត្តិដែលមានក្នុងសម័យ លន់ នល់ ត្រូវបានអង្គការ ប្រមូលយកទៅរក្សាទុកនៅសហករណ៍។...
ខ្មែរក្រហមសម្លាប់មនុស្សច្រើនណាស់
(ក្រចេះ) ៖ ខាន សុភី ភេទស្រី មានអាយុ៦៧ឆ្នាំ មានបងប្អូនប្រាំនាក់ ស្លាប់បាត់បង់ជីវិតម្នាក់ ទីលំនៅបច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិអន្ទង់វៀន ឃុំកន្ទួត ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ អ្វីដែល សុភី បានចងចាំមិនភ្លេចនោះគឺ មានប្រជាជនជាច្រើនដែលបានបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៤ សុភី បានចេញពីផ្ទះរបស់គាត់ ទៅរស់នៅចម្ការកៅស៊ូ។ ពេលទៅដល់ទីនោះគាត់បានចូលធ្វើ និងចៀរជ័រកៅស៊ូ ព្រមទាំងបុកអង្ករ ជាមួយប្រជាជនឯទៀត។ គាត់ត្រូវក្រោកតាំងពីម៉ោងបីទាបភ្លឺ...
ខ្ញុំមិនហ៊ានខ្ជិល
(ក្រចេះ) ៖ ប្រាក់ សាន ភេទស្រី អាយុ៥៩ឆ្នាំ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម មានទីលំនៅបច្ចុប្បន្ននៅភូមិអន្ទង់វៀន ឃុំកន្ទួត ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ គាត់មានបងប្អូនសរុបទាំងអស់ប្រាំពីរនាក់។ បងប្អូនរបស់គាត់ម្នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម និងពីរនាក់ទៀតស្លាប់ក្រោយសម័យរំដោះ។ រឿងរ៉ាវដែលគាត់ចងចាំជាប់នៅក្នុងចិត្តតាំងពីរបបខ្មែរក្រហមរហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននោះគឺ អង្គការបានប្រើឲ្យគាត់ធ្វើការសឹងតែគ្មានពេលសម្រាក ដោយមិនគិតថា ពេលថ្ងៃ ឬពេលយប់ឡើយ។ គាត់ត្រូវចេញទៅធ្វើការចាប់តាំងពីម៉ោងប្រាំព្រឹក រហូតដល់ម៉ោងប្រាំល្ងាចទើបបានត្រឡប់ទៅកន្លែងស្នាក់នៅ។ ថ្ងៃខ្លះទៀតអង្គការតម្រូវឲ្យគាត់ធ្វើការនៅពេលយប់បន្ថែមទៀតក៏មាន។ ថ្វីត្បិតតែធ្វើការសឹងតែគ្មានពេលសម្រាកក៏ពិតមែន តែគាត់មិនហ៊ានខ្ជិលច្រអូស ឬ...
ខោអាវមួយសម្រាប់ស្លៀកមួយឆ្នាំ
(ស្វាយរៀង) ៖ ស្រី ធឹម អាយុ៧៤ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើត និងរស់នៅភូមិក្បាលក្រពើ ឃុំអង្គប្រស្រែ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ ក្នុងរបប លន់ នល់ ធឹម និងគ្រួសារ រស់នៅស្រុកកំណើតបានជួបប្រទះហេតុការណ៍ការទម្លាក់គ្រាប់បែក និងអំពើអសន្តិសុខផ្សេងៗ។ ប្រជាជនរស់នៅទាំងភ័យខ្លាចគ្មានសេចក្តីសុខ។ ពេលយប់គ្រួសារ ធឹម និងប្រជាជនដទៃទៀត មានថ្ងៃខ្លះត្រូវទៅសម្រាន្តនៅក្នុងព្រៃ តាមវាលស្រែ ឬនៅក្នុងរណ្តៅត្រង់សេ ដែលជីកនៅឆ្ងាយៗពីផ្ទះដើម្បីសុវត្ថិភាពនិងគេចពីការទម្លាក់គ្រាប់បែក។...
ខ្មែរក្រហមចោទថា ខ្ញុំធ្វើពុតជាខ្ជិល
(ក្រចេះ) ៖ ទេស រ៉ាន ភេទស្រី អាយុ៦៩ឆ្នាំ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម រស់នៅភូមិអន្ទង់វៀន ឃុំកន្ទួត ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ គាត់មានបងប្អូនសរុបទាំងអស់ប្រាំបីនាក់ ស្លាប់អស់បួននាក់ ប្អូនប្រុសម្នាក់ស្លាប់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម និងបីនាក់ទៀតស្លាប់ក្រោយសម័យរំដោះ។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម រ៉ាន ជាប្រជាជនមូលដ្ឋាន ធ្វើការនៅកងចល័ត ធ្វើស្រែចម្ការ លើកទំនប់អូរបេង ទំនប់នៅឃុំកន្ទួត ព្រមទាំងទំនប់ច្រវាមួយទៀត និងបន្ទាប់មកទៀតគឺកាប់ប្រព័ន្ធភ្លឺស្រែ។ គាត់បាននិយាយថា...
ខ្មែរក្រហមប្រាប់ថាវៀតណាមនឹងវះពោះច្រកស្មៅ
(ក្រចេះ) ៖ យ៉ិន សុក អាយុ៨០ឆ្នាំ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតក្នុងចំណោមប្រជាជនរាប់លាននាក់ ដែលមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម រស់នៅថ្មគ្រែលើ ឃុំថ្មគ្រែ ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម សុក មានអាយុប្រហែលជាង ៣០ឆ្នាំ។ អង្គការបានចាត់តាំងឲ្យគាត់ធ្វើជាគណៈក្រុមសាមគ្គី ដែលត្រូវគ្រប់គ្រងប្រជាជន១៧មេសា ប្រហែលជា៥០នាក់ ដែលជម្លៀសទៅពីភ្នំពេញ។ អង្គការបានបញ្ជាឲ្យគាត់ធ្វើប្រវត្តិរូបរបស់ប្រជាជន ដែលបានជម្លៀសពីភ្នំពេញទាំងអស់នោះ។ សុក បានបន្ថែមថា គាត់តែងតែស្មោះត្រង់...
Across Continents: The Importance of Personal Responsibility in Atrocity Crimes Prevention
Ms. Farina So, Principal Deputy Director of the Documentation Center of Cambodia (DC-Cam) was proud to describe her observations of the first day of a...
ហូបតែបបរ
(ក្រចេះ) ៖ តៅ សៀកលាង ភេទប្រុស មានអាយុ៦៨ឆ្នាំ មានទីលំនៅ នៅភូមិអន្ទង់វៀន ឃុំកន្ទួត ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៣ សៀកលាង មានតួនាទីជាគ្រូពេទ្យ។ ពេលដែលខ្មែរក្រហមចូលកាន់អំណាច នៅឆ្នាំ១៩៧៥ គាត់ផ្លាស់មកធ្វើការនៅក្នុងការដ្ឋានវិញ។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គាត់មានអាយុប្រហែលជាជិត២០ឆ្នាំ។ គាត់បាននិយាយថា នៅក្នុងមួយថ្ងៃៗ គាត់ធ្វើការមិនសូវមានពេលសម្រាកនោះទេ ពីព្រឹកព្រលឹមរហូតដល់យប់ មានពេលសម្រាកតែពេលហូបអាហារបន្តិចប៉ុណ្ណោះ។...
កូន និងប្តីស្លាប់ដោយសាររបបខ្មែរក្រហម
(ស្វាយរៀង) ៖ ជេត សារ៉េត អាយុ៧២ឆ្នាំ រស់នៅភូមិត្រពាំងព្រីង ឃុំអង្គប្រស្រែ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ សារ៉េត ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម គាត់បានឆ្លងកាត់ទុក្ខលំបាក និងរឿងរ៉ាវឈឺចាប់ជាច្រើនតាំងពីរបបលន់ នល់ រហូតដល់របបខ្មែរក្រហម។ ប្តីរបស់សារ៉េត ត្រូវបានខ្មែរក្រហមសម្លាប់ដោយចោទប្រកាន់ថា បានចូលដៃជាមួយវៀតណាម។ ចំណែកកូនបានស្លាប់ដោយសារជំងឺកញ្ជ្រឹលគ្មានអ្នកមើលថែ និងគ្មានថ្នាំព្យាបាលត្រឹមត្រូវ។ សារ៉េត បានរៀបរាប់ថា បន្ទាប់ពីរបប លន់ នល់...
របាយការណ៍រថភ្លើងទៅខេត្តកំពត ថ្ងៃទី៣ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤
...
រួចជីវិតដោយសារមានការអាណិតស្រលាញ់ពីកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម
គឹម ដន អាយុ ៦៩ឆ្នំា រស់នៅក្នុងភូមិសំភិន ឃុំកំពង់ចាម ស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ។ នាសម័យខ្មែរក្រហម ដន មានអាយុ១៨ឆ្នំា និងត្រូវបានខ្មែរក្រហមចូលកាន់កាប់ភូមិសំភិន នៃខេត្តក្រចេះក្នុងឆ្នំា១៩៧៥។ គ្រានោះ ដនចាប់ផ្តើមលើកទំនប់នៅព្រៃចាស់ និងហូបបាយរួម ធ្វើការរួមគ្នាជាសហករណ៍។ ក្នុងឆ្នំា១៩៧៦ ខ្មែរក្រហមបានជម្លៀស ដន ទៅស្រុកស្នួល និងត្រូវដំាអំពៅនៅចំការទំាងថ្ងៃទំាងយប់។ ក្រៅពីនេះ ដនត្រូវឲ្យបាយជ្រូកក្នុងមួយថ្ងៃ១០០ក្បាល។ រឿងរ៉ាវដែល...
អ្នកឡើងដើមត្នោត នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម
ង៉ែត វុធ អាយុ ៨០ឆ្នំា រស់នៅក្នុងភូមិព្រែកល្វា ឃុំព្រះនិពា្វន ស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ វុធ បានរៀបការ និងមានកូនចំនួនពីររួចមកហើយក្នុងកំឡុងពេលប្រទេសស្ថិតក្រោមរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ វុធ ជាប្រជាជនមូលដ្ឋានដែលមានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺស្រាប់ ត្រូវបានអង្គការបង្ខំឲ្យរែកដី និងគ្រប់គ្រងលើកងភ្ជួរ។ វុធ បានប្រាប់ថា ក្រោយពេលដែលខ្មែរក្រហមឲ្យធ្វើការបានមួយរយៈធំ អង្គការបានជម្លៀស វុធនិងប្រពន្ធកូនដោយថ្មើរជើងទៅខាងបសេដ្ឋក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺវិញម្តង។ វុធ បានរំលឹកអនុស្សាវរីយ៍ឈឺចាប់ដោយនិយាយថា៖«កាលនោះខ្ញុំមិនមានអ្វីទេ មានតែបីកូនម្នាក់មួយឡើងភ្នំ ព្រោះគិតថាមិនមានអ្វីហូបសម្រាប់ខ្លួនឯងក៏បានដែរឲ្យតែកូនខ្ញុំបានរស់។» វុធ...
ខិតខំធ្វើការដើម្បីរស់រានមានជីវិត
ញៀន ខឿន អាយុ ៧៦ឆ្នំា រស់នៅក្នុងភូមិត្រពំាងរនះ ឃុំជង្រុក ស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ មុនរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ខឿន បានរៀបការមានគ្រួសារ និងកូនៗចំនួនពីរនាក់។ ឆ្នំា១៩៧៥ ខឿន ត្រូវបានខ្មែរក្រហមជម្លៀសដោយថ្មើរជើង ពីភូមិរនះ ទៅភូមិត្រពំាងក្រសំាង ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងចាប់ផ្តើមធ្វើការជាសហករណ៍។ ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ក្រោយសម្រាលកូនបានបីខែ ខ្មែរក្រហមបានប្រើឲ្យ ខឿន រែកទឹកស្រោចដំណំាសម្រាប់ដំាបន្លែ។ បន្ទាប់មកទៀត...
ធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាងដើម្បីបានហូបបាយឆ្អែត
នៅមុនរបបខ្មែរក្រហម ផាត បានរៀនត្រឹមថ្នាក់ទី១០ ក្នុងសង្គមចាស់ និងត្រូវបានផ្អាកចាប់តំាងពីមានសង្រ្គាម។ក្នុងឆ្នំា១៩៧០ ផាត បានបួសជាព្រះសង្ឃ ប៉ុន្តែបានសឹកវិញ។ ក្នុងឆ្នំា១៩៧២ ខ្មែរក្រហមបានជម្លៀស ផាត ពីភូមិប្រាសាទ ទៅកាន់ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល។ នាសម័យខ្មែរក្រហម ផាត មានអាយុ១៨ឆ្នំា ជាវ័យពេញកម្លំាងដែលកងទ័ពខ្មែរក្រហមបានចាត់ ផាត ឲ្យចូលក្នុងកងយុវជន។ ផាត ត្រូវធ្វើការងារពលកម្មដូចជាធ្វើស្រែ ដកសំណាបក្នុងខែវស្សា និងក្រងកក់ឲ្យបាន១០កណ្តប។ គ្រានោះ...
ជំងឺឃ្លានបាយ
ព្រំ សុខុន អាយុ ៦១ឆ្នំា រស់នៅក្នុងភូមិដូងជ្រុំ ឃុំព្រៃញី ក្រុងពោធិ៍សាត់ ខេត្តពោធិ៍សាត់។ នាសម័យសាធារណរដ្ឋកម្ពុជា សុខុន មានអាយុប្រហែលប្រាំបួនឆ្នំា គាត់រៀនបានត្រឹមថ្នាក់ទីប្រំាបួនក្នុងសង្គមចាស់ ដែលត្រូវនឹងថ្នាក់ទីបួននាសម័យបច្ចុប្បន្ន។ សុខុន មានបងប្អូនចំនួនប្រំាមួយនាក់។ នៅមុនរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ សុខុន បានរស់នៅជួបជុំគ្រួសារនៅគីឡូលេខ៦ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ប៉ុន្តែក្នុងឆ្នំា១៩៧៥ ក្រោយខ្មែរក្រហមបានកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ សុខុន និងគ្រួសារត្រូវបានជម្លៀសមកកាន់ខេត្តពោធិ៍សាត់តាមរយៈរថភ្លើង ដោយមានឈ្មោះជាប្រជាជនថ្មី។ សុខុន...
សង្រ្គាមមិនមានផលល្អ
ស៊ុម ស៊ុំា អាយុ៦៤ឆ្នំា រស់នៅក្នុងភូមិសំបាត ឃុំខ្នារពោធិ៍ ស្រុកសូទ្រនិគម ខេត្តសៀមរាប។ នាសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ស៊ុំា មានអាយុប្រហែល១២ឆ្នំា និងរស់នៅជាមួយគ្រួសារដែលជាអ្នកប្រកបរបរស្រែចម្ការ។ ស៊ុំា បានបន្តថា ជីវិតក្នុងវ័យកុមារភាពរបស់លោកមិនមានភាពល្អប្រសើរទេ ព្រោះគាត់មិនបានរៀនសូត្រដោយសារសង្រ្គាមផង និងត្រូវរត់គេចពីគ្រាប់ផ្លោង ចូលត្រង់សេជាប្រចំាថ្ងៃផង។ ស៊ុំា បានរៀបរាប់ខ្លីៗពីប្រភេទនៃការជីកត្រង់សេថា កាលសម័យលន់ នល់ គឺគេជីកដីដំបូកនៅតាមវាលស្រែ ប៉ុន្តែជំនាន់សង្រ្គាមរវាងខ្មែរក្រហម និងរដ្ឋកម្ពុជាទើបមានជីកត្រង់សេទុកស្រេចនៅតាមផ្ទះ។ នាសម័យខ្មែរក្រហម...
ខ្ញុំចង់ឲ្យខ្មែរក្រហមសម្លាប់ខ្ញុំ
សាត់ សារី អាយុ៧០ឆ្នំា រស់នៅក្នុងភូមិទឹកហូត ឃុំទឹកហូត ស្រុករលាប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នំាង។ នាសម័យសាធារណរដ្ឋកម្ពុជា សារី មានអាយុ ២០ឆ្នំា ព្រមទំាងបានរៀនចប់ថ្នាក់ទី១០សង្គមចាស់ នៃសាលាទឹកហូត និងបានបួសជាព្រះសង្ឈក្នុងឆ្នំា១៩៧០។ សារី មានបងប្អូនចំនួនប្រំាពីរនាក់ គាត់ជាកូនទីប្រំា។ ក្រៅពីការសិក្សា សារី បានជួយការងារឪពុកម្តាយតាមរយៈការធ្វើស្រែចម្ការ។ ក្នុងឆ្នំា១៩៧៣ សារី និងគ្រួសារត្រូវបានជម្លៀសទៅស្រុកអង្គស្នួល និងរស់នៅបានរយៈពេលកន្លះខែ។ គ្រានោះ...
ហូបតែបាយលាយជាមួយល្ពៅ
(ក្រចេះ) ៖ ម៉ៃ រ៉ុន ភេទស្រី អាយុ៦៨ឆ្នាំ មានទីលំនៅបច្ចុប្បន្ន នៅភូមិអន្ទង់វៀន ឃុំកន្ទួត ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ អ្វីដែលគាត់ចង់ចាំមិនភ្លេចនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គឺចាប់ផ្ដើមតាំងពីគាត់នៅលីវ ហើយបន្ទាប់មកអង្គការបានបង្ខំឲ្យគាត់រៀបការ។ គាត់បាននិយាយថា គាត់មិនចង់រៀបការឡើយ ប៉ុន្តែអង្គការបង្ខំឲ្យគាត់រៀបការ ប្រសិនមិនព្រមតាមអ្វីដែលអង្គការបញ្ជាទេ អង្គការនឹងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ មិនឲ្យគាត់រស់នៅបានសុខឡើយ មិនស្រួលអាចនឹងចាប់យកទៅសម្លាប់ទៀតផង។ ពេលដែលគាត់មិនទាន់មានគ្រួសារ គាត់ថារបបអាហារពេលណាក៏លាយជាមួយនឹងល្ពៅ និងពោតដែរ។ ពេលខ្លះត្រូវហូបពោតដើម្បីជំនួសបាយក៏មានដែរ...
“ជយោ! យើងកម្ចាត់ពួកថ្មី ទុកពួកចាស់”
(កំពង់ឆ្នាំង) ៖ ហួត ហុក អាយុ៥៨ឆ្នំា រស់នៅក្នុងភូមិទឹកហូត ឃុំទឹកហូត ស្រុករលាប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នំាង។ នាសម័យសាធារណរដ្ឋកម្ពុជា ហុក មានអាយុ១២ឆ្នំា រស់នៅភូមិស្វាយ នៃខេត្តកំពង់ធំ ជាមួយគ្រួសារដែលមានសមាជិកបងប្អូនចំនួនប្រំានាក់។ ហុក ជាក្មេងស្រីរៀនត្រឹមថ្នាក់មតេ្តយ្យ និងមិនបានបន្តការសិក្សាព្រោះតែសង្រ្គាម។ នាសម័យខ្មែរក្រហម ហុក និងគ្រួសារត្រូវបានខ្មែរក្រហមជម្លៀសទៅខេត្តព្រះវិហារ ប៉ុន្តែមិនបានប៉ុន្មានក៏ត្រូវជម្លៀសត្រឡប់មកភូមិចំការលើ នៃខេត្តកំពង់ចាម។ ហុក ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាត់ចូលកងកុមារក្រុមទីពីរក្នុងកងកុមារឈានមុខ។...
ហូបតែបបរ
តៅ សៀកលាង ភេទប្រុស មានអាយុ៦៨ឆ្នាំ មានទីលំនៅ នៅភូមិអន្ទង់វៀន ឃុំកន្ទួត ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៣ សៀកលាង មានតួនាទីជាគ្រូពេទ្យ។ ពេលដែលខ្មែរក្រហមចូលកាន់អំណាច នៅឆ្នាំ១៩៧៥ គាត់ផ្លាស់មកធ្វើការនៅក្នុងការដ្ឋានវិញ។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម គាត់មានអាយុប្រហែលជាជិត២០ឆ្នាំ។ គាត់បាននិយាយថា នៅក្នុងមួយថ្ងៃៗ គាត់ធ្វើការមិនសូវមានពេលសម្រាកនោះទេ ពីព្រឹកព្រលឹមរហូតដល់យប់ មានពេលសម្រាកតែពេលហូបអាហារបន្តិចប៉ុណ្ណោះ។ របបអាហារនៅក្នុងរបបនោះ គឺមានត្រឹមតែបបរម្នាក់មួយកូនចាន មិនមានអ្វីលើសពីនោះឡើយ។...
ខ្ញុំបានឃើញខ្មែរក្រហមចាប់ប្រធានកងនារីទៅបាត់សូន្យឈឹង
(សៀមរាប) ៖ ឡឹង ជន់ អាយុ ៦៧ឆ្នំា រស់នៅក្នុងភូមិសំបាត ឃុំខ្នារពោធិ៍ ស្រុកសូទ្រនិគម ខេត្តសៀមរាប។ ជន់ មានអាយុប្រហែល១៧ឆ្នំា និងត្រូវចេញពីផ្ទះដើម្បីចូលជួរទ័ពក្នុងឆ្នំា១៩៧២។ សម័យនោះខ្មែរក្រហមតែងប្រមូលមនុស្សឲ្យចូលជួរតាមឃុំក្នុងរយៈពេលពីរអាទិត្យម្តង លុះគ្រប់ចំនួនកំណត់ខ្មែរក្រហមនឹងបញ្ចូនទៅទីតំាងជាក់លាក់មួយ។ ជន់ បានបន្តថា ការធ្វើដំណើរមានរយៈពេលយូរប្រហែលជាបួនយប់ ប៉ុន្តែមានមធ្យោបាយឡានដឹកដល់អង្គរធំ និងបន្ទាប់មកគ្រប់គ្នាត្រូវបន្តធ្វើដំណើរដោយថ្មើរជើង។ ជន់ បានប្រាប់ថា គាត់បន្តដំណើររហូតចាប់តំាងពីយប់ដល់ព្រឹកព្រលឹមម៉ោងប្រំា ទើបបានដំាបាយហូប រួចសម្រាកបន្តិចដល់ម៉ោងបីរសៀលដំាបាយហូប...
ខ្មែរក្រហមបានបំបាត់វត្ត និងផ្សឹកព្រះសង្ឃ
(ស្វាយរៀង) ៖ រស់ យ៉ែម ៧៦ឆ្នាំ រស់នៅភូមិអង្គប្រស្រែ ឃុំអង្គប្រស្រែ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ ឆ្នាំ១៩៦៩ យ៉ែម រស់នៅភូមិសំរោងជើង បានរៀបការ និងមានកូនប្រុសស្រីចំនួនពីរនាក់។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងរបប លន់ នល់ គាត់ជាអ្នកការពារព្រំដែនវៀតណាម ការពារទឹកដីរហូតដល់ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមយ៉ែមបានត្រឡប់មកភូមិកំណើតវិញ។ យ៉ែម បានឃើញខ្មែរក្រហមហាមមិនឲ្យចាយលុយ ដោយផ្សារត្រូវបានលុបបំបាត់...
ធ្វើការទាំងសរសៃខ្ចីនៅសម័យខ្មែរក្រហម
(ស្វាយរៀង) ៖ ស៊ាន សាវី អាយុ៧០ឆ្នាំ រស់នៅភូមិត្រពាំងព្រីង ឃុំអង្គប្រស្រែ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ សាវី បានរៀបរាប់ថា នៅក្នុងរបប លន់ នល់ គាត់បានរស់ឆ្លងកាត់ការលំបាកដោយរត់គេចពីគ្រាប់ផ្លោងទម្លាក់មកក្នុងភូមិជារឿយៗ។ សារី និងប្រជាជនដទៃទៀតរស់នៅដោយមានការភិតភ័យ។ គ្រាប់បែកបានបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិ ផ្ទះសំបែង វត្តអារាម និងបានសម្លាប់អាយុជីវិតមនុស្ស និងសត្វ។ ឆ្នាំ១៩៧៥ នៅស្រុកកំណើតរបស់ សារី...
ខ្ញុំលាក់ប្រវត្តិរូបជាប្រជាជនបូព៌ាដើម្បីរស់
(ស្វាយរៀង) ៖ សូ សាត់ អាយុ៧០ឆ្នាំ រស់នៅភូមិក្អាម ឃុំអង្គប្រស្រែ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ កាលនៅសម័យ លន់ នល់ សាត់ បានឃើញទាហានវៀតណាមចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតំបន់ព្រំដែនដោយបានចាប់សត្វចិញ្ជឹមរបស់អ្នកស្រុកដូចជា មាន់ទា និងគោ ក្របី។ នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្មែរក្រហម ប្រជាជនបានរងទុក្ខទ្វេដង គឺរស់នៅគ្មានសិទ្ធិសេរីភាព។ ខ្មែរក្រហមបានលុបបំបាត់វណ្ណៈក្នុងសង្គមគ្មានអ្នកមាន និងអ្នកក្រ។ ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនទាំងអស់ត្រូវប្រមូលទុកជារបស់ សមូហភាព។ ប្រជាជនត្រូវបង្ខំឲ្យធ្វើការរួមគ្នាក្នុងសហករណ៍គ្មានពេលសម្រាកទាំងឈឺទាំងជា។...
សមាជិកគ្រួសារស្ទើរទាំងអស់ស្លាប់ដោយសារជាប្រជាជនភូមិភាគបូព៌ា
(ស្វាយរៀង) ៖ កែវ សាម៉ាក់ អាយុ៥៧ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិត្រពាំងព្រីង ឃុំអង្គប្រស្រែ ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។ សាម៉ាក់ បានរំលឹករឿងរ៉ាវពីរបបខ្មែរក្រហមប្រាប់អ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជាជំនាន់ទី៨ ថាពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចគាត់មានអាយុប្រហែល១៣ឆ្នាំ ត្រូវបានបំបែកឲ្យរស់នៅឆ្ងាយពីឪពុកមា្តយ និងប្អូនៗដែលគាត់ជាកូនបងគេ។ ចំណែកសត្វពាហន និងទ្រព្យសម្បត្តិត្រូវប្រមូលយក និងប្រើប្រាស់ជាកម្មសិទ្ធរួមរបស់អង្គការ។ អង្គការបានបែងចែកចាន និងស្លាបព្រាម្នាក់មួយៗសម្រាប់គាត់ និងប្រជាជនដទៃទៀត។ សមាជិកគ្រួសារផ្សេងៗទៀតរបស់ សាម៉ាក់ ត្រូវរស់នៅនិងធ្វើការកន្លែងផ្សេងៗគ្នាក្នុងសហករណ៍ទៅតាមតាមប្រភេទអាយុ។ ចំណែករបបអាហារវិញមិនអាចហូបដូចរបប លន់...
សមាជិកនារីឃុំសម័យខ្មែរក្រហម
(ស្វាយរៀង) ៖ ស៊ី សុផន ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម អាយុ៦៨ ជាកសិករ បច្ចុប្បន្នរស់នៅ ភូមិកំពង់អំពិល ឃុំកំពង់អំពិល ស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង។ មុនពេលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់កាប់អំណាច សុផន ជាកសិករ រស់នៅសុ្រកកំណើត ឃុំកំពង់អំពិល។ ថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ សុផន ឃើញទាហានខ្មែរក្រហមដើរប្រមូលទ្រព្យសម្បត្តិ សត្វពាហនៈ ស្រូវ អង្ករ...
បងប្អូនខ្ញុំស្លាប់ដោយសារតែការព្យាបាលមិនត្រឹមត្រូវ
(ស្វាយរៀង) ៖ ថៃ សយ អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម អាយុ៨៨ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិតាតែ ឃុំកំពង់អំពិល ស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ថៃ សយ មានអាយុប្រមាណ ៤០ ឆ្នាំ ត្រូវបានជម្លៀសពីស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង ទៅកាន់ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងខេត្តបាត់ដំបង។ នៅទីនោះ ថៃ សយ ត្រូវបានប្រើឲ្យធ្វើស្រែ...
អ្នកជំងឺព្យាបាលតែពីថ្នាំរាងដូចអាចម៍ទន្សាយ
(ស្វាយរៀង) ៖ ទិត្យ សុផាន អាយុ៦៦ឆ្នាំ ជាកសិករ រស់នៅភូមិស្វាយរលំ ឃុំកំពង់អំពិល ស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម សុផាន ត្រូវបានជម្លៀសពីភូមិស្វាយរលំ ទៅតំបន់ភ្នំឈើកាច់ ស្រុកបាភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង។ នៅទីនេះ សុផាន ត្រូវបានខ្មែរក្រហមប្រើឲ្យបុកស្រូវ និងធ្វើការងារផ្សេងៗទៀតនៅរោងបាយ។ ដោយសារតែ សុផាន មានជំងឺបេះដូងគាត់តែងថាដួល និងសន្លប់ នៅកន្លែងដែលគាត់ធ្វើការជារឿយៗ...
ខ្ញុំត្រូវជីកទំនប់លើកប្រឡាយទាំងខ្ញុំមានជំងឺគ្រុនចាញ់
(ស្វាយរៀង) ៖ កែវ សាប៊ន អាយុ៧៦ឆ្នាំ ជាកសិករ រស់នៅភូមិពោធិ៍តារស់ ឃុំបាសាក់ ស្រុកស្វាយជ្រំ ខេត្តស្វាយរៀង។ ក្នុងរបប លន់ នល់ សាប៊ន រស់នៅខេត្តស្វាយរៀងដែលជាស្រុកកំណើត។ នៅសម័យខ្មែរក្រហម សាប៊ន និងគ្រួសារ ត្រូវបានជម្លៀសទៅខេត្តព្រៃវែង និងខេត្តបាត់ដំបង។ ការជម្លៀសពីកន្លែងមួយទៅមួយមានការលំបាកលើការរស់នៅដោយសារគ្មានជម្រកត្រឹមត្រូវ និងត្រូវធ្វើដំណើរឆ្ងាយញៗ ដោយថ្មើរជើង ព្រមទាំងគ្មានអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់។ ពេលទៅដល់ខេត្តបាត់ដំបង...
ខ្ញុំមិនដែលឃើញរបបឃោរឃៅដូចខ្មែរក្រហមទេ
(កំពង់ឆ្នាំង) ៖ ហង្ស ភន ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម អាយុ៨០ឆ្នាំ រស់នៅភូមិបុសមាស ឃុំពពេល ស្រុកបរិបូណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ភន ឲ្យដឹងថាមិនដែលបានជួបរបបណាឃោរឃៅ ព្រៃផ្សៅ បងំ្ខមនុស្សឲ្យធ្វើការហួសកម្លាំង និងកាប់សម្លាប់ប្រជាជនខ្លួនឯងដូចរបបខ្មែរក្រហមដែលបានប្រព្រឹត្តិអំឡុងថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ ថ្ងៃទី០៦ ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៩ នេះទេ។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ភន និងគ្រួសារត្រូវបានខ្មែរក្រហមជម្លៀសចេញពីស្រុកកំណើត។ ភន...
របបដែលខ្ញុំបានឆ្លងកាត់មានតែខ្មែរក្រហមទេដែលឃោរឃៅ
(ស្វាយរៀង) ៖ កែន ហាន អាយុ ៨១ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើត និងបច្ចុប្បន្នរស់នៅ ឃុំជ្រុងពពេល ស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង។ នៅពេលខ្មែរក្រហមកាន់អំណាច ហាន មិនត្រូវបានជម្លៀសទេគាត់ទើបតែសម្រាលកូនរួច ត្រូវបានប្រើឲ្យស្ទូងស្រូវ លើកភ្លឺស្រែ និងរែកជីដាក់ស្រែ។ ហាន ក្នុងនាមជាស្រ្តីមានកូនខ្ចីនាពេលនោះត្រូវបានខ្មែរក្រហម ធ្វើបាបដោយចោទប្រកាន់ថា មាននិន្នាការទៅរកវៀតណាម។ ហាន និងកូនប្រុសនៅវ័យជាកុមារត្រូវប្រើឲ្យជីកស្រះចិញ្ចឹមត្រី។ ពេលនោះកូនគាត់បានរងរបួសជើងអំឡុងពេលធ្វើការងារប៉ុន្តែគ្មានពេទ្យព្យាបាលរបួសទេ។ ហាន...
គេបង្ខំប្តីខ្ញុំធ្វើការរហូតដល់ស្លាប់
(ស្វាយរៀង) ៖ អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម គង់ សារ៉េត អាយុ ៧៤ ឆ្នាំ ជាមន្រ្តីចូលនិវត្តន៍ រស់នៅ ភូមិកៀនសាំង សង្កាត់កៀនសាំង ក្រុងស្វាយរៀង ខេត្តស្វាយរៀង។ មុនឆ្នាំ១៩៧៥ សារ៉េត រស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញជាមួយគ្រួសារ និងស្វាមីដែលជាអនុរក្សពន្ធនាគារ។ ពេលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចបានជម្លៀស សារ៉េត និងគ្រួសារឲ្យទៅរស់នៅខេត្តស្វាយរៀង។ សារ៉េត ឲ្យដឹងថារបបខ្មែរក្រហមបានជម្លៀសប្រជាជនដោយបង្ខំចេញពីទីក្រុង និងតាមទីប្រជុំនានា...
វេទិកាពិនិត្យសុខភាពបឋម និងអប់រំអំពីការថែទាំសុខភាព
មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជារៀបចំវេទិកាពិនិត្យសុខភាពបឋម និងអប់រំអំពីការថែទាំសុខភាពដល់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ចំនួន ១៩១នាក់រស់នៅឃុំអបួនលើ ស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ រដូវភ្លៀងធ្លាក់បានចូលមកដល់ទេសភាពខេត្តមណ្ឌលគិរីប្រែក្លាយជាពណ៌បៃតងគួរជាទីចាប់អារម្មណ៍សម្រាប់អ្នកគ្រប់គ្នាដែលមកដល់ទីនេះ។ ខេត្តមណ្ឌលគិរីជាខេត្តមួយស្ថិតនៅភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា គឺជាទឹកដីដែលសម្បូរទៅដោយភ្នំ និងព្រៃព្រឹក្សាដុះនៅជុំវិញជាច្រើននាំឲ្យអាកាសធាតុនៅទីនេះត្រជាក់គួរជាទីចាប់អារម្មណ៍។ នៅថ្ងៃទី១០ដល់ថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមការងារមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការចងចាំជនជាតិភាគតិចខេត្តមណ្ឌលគិរី និង ឌឹញូវ (D-News) រឿងរ៉ាវរបស់អ្នកនៅរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម នៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា និងវេជ្ជបណ្ឌិតនៃមន្ទីរពេទ្យ ខេវីត្បូងឃ្មុំ បានរៀបចំវេទិកាពិនិត្យសុខភាព និងអប់រំអំពីការថែទាំសុខភាពដល់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមប្រមាណជា១៩១នាក់ ដែលរស់នៅប្រមាណជាប្រាំមួយឃុំ នៅក្នុងនោះមាន ឃុំអបួនលើ...
ការចងចាំនៅក្នុងជីវិតរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍
ដោយ ឆាំង យុ ១៧ មេសា ២០២៤ អត្ថបទមួយនេះគឺសូមឧទ្ទិសទៅដល់អ្នកដែលត្រូវបានខ្មែរក្រហមបង្ខំឲ្យចេញពីផ្ទះនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥។ ក្នុងនាមជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម និងជានាយកប្រតិបត្តិ នៃអង្គការដែលលះបង់នៅក្នុងការជួយអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ខ្ញុំតែងតែមានភាពជឿជាក់ថា ខ្ញុំមានការយល់ដឹងយ៉ាងមោះមុតអំពីទំហំនៃការឈឺចាប់ ដែលបង្កទៅដល់សង្គមកម្ពុជា ដោយរបបមួយនេះ។ ជាពិសេសចាប់តាំងពីខ្ញុំបានចំណាយពេលវេលានៅក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំដើម្បីជួយប្រជាជនដែលទទួលរងការប៉ះពាល់។ ប៉ុន្ដែការចែកឋានរបស់ម្ដាយខ្ញុំនៅក្នុងពេលថ្មីៗនេះធ្វើឲ្យខ្ញុំយល់ឃើញថា ទោះបីជាបុគ្គលដែលចំណាយពេលវេលាអស់ជាច្រើន ទស្សវត្យរ៍ក្នុងការសិក្សាអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ឃោរឃៅ និងផលប៉ះពាល់របស់វាក៏ដោយ ក៏នៅតែមានមេរៀនជាច្រើនដែលត្រូវរៀនអំពីរបៀបដែលរបួស និងផលប៉ះពាល់នៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍អាចបន្ទរពេញមួយជីវិត បន្ទាប់ពីភាពភ័យរន្ធត់បានបញ្ចប់។ នៅក្នុងកំឡុងរបបខ្មែរក្រហម...
MEMORY IN LIFE OF A KHMER ROUGE GENOCIDE SURVIVOR
By Youk Chhang 17 April 2024 Dedicating this article to those who were forced by the Khmer Rouge to leave home on 17 April 1975....
លិខិតថ្លែងអំណរគុណចំពោះអ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជានៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា
សូមផ្ញើជូនក្រុមអ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជានៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាទាំងអស់៖ ខ្ញុំបាទ សូមថ្លែងអំណរគុណដល់ ក្រុមអ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជាទាំងអស់ ចំពោះការលះបង់ ការបំពេញការងារ និងការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះភាពជាអ្នកដឹកនាំសម្រាប់ប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ការធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ច ទៅកាន់ទីតាំងដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម គឺមិនមែនជារឿងងាយស្រួលនោះទេ។ ចំណែកឯការរៀនសូត្រអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តក៏មិនងាយស្រួលដែរ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រគឺមិនមែនជាមុខវិជ្ជាដែលងាយស្រួលរៀន ដោយសារធម្មជាតិរបស់មនុស្សមានលក្ខណៈស្មុគ្រស្មាញ បង្កប់នូវមនោសញ្ចេតនា និងពោរ ពេញទៅដោយឥរិយាបថដែលមិនអាចរៀបរាប់បានអស់សេចក្តី។ខណៈពេលដែលមនុស្សអាចបញ្ចេញនូវភាពសាហាវឃោរឃៅខ្លាំងយ៉ាងណាក៏ដោយ មនុស្សក៏អាចបង្ហាញនូវភាពស្រស់ផូរផង់ មានសណ្តានចិត្តល្អ និងភាពជាវីរបុរសថែមទៀតផង។ ដោយសារតែប្រវត្តិសាស្ត្រមិនមែនជារឿងងាយស្រួលបែបនេះហើយ ទើបអនាគតរបស់អ្នកទាំងអស់គ្នាក៏មិនងាយស្រួលដូចគ្នាដែរ។ សោកនាដកម្មនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា ត្រូវបានចារឹកទុកក្នុងក្រអៅបេះ ដូងនៃអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមប្រមាណ៥លាននាក់។ ខណៈពេលដែលអ្នករស់រានមានជីវិតនៃប្រវត្តិសាស្ត្រនេះបានបន្តបាត់បង់ទៅ...
Khmer Rouge Railways to the Northwest: Young Cambodians Embark on a Historical Journey and Study Tour
Departure at Phnom Penh Railway Station In the early morning of March 24th, 2024, a group of volunteers was waiting at the train station in...
Genetic Testing to Fight Cancer Discussed during DC-Cam 5th Cambodian Medical Students Workshop
Genetic Testing to Fight Cancer Discussed during DC-Cam 5th Cambodian Medical Students Workshop with Dr. Manop Pithukpakorn of Thailand (Clinical Molecular Genetics, American Board of...
Khieu Samphan is claiming victimhood
Truth does not need the law for protection; though, equally so, evil should be given no platform for its excusal, diminishment, or vindication. Khieu Samphan’s...
គ្មានបានរៀនសូត្រទេនៅសម័យខ្មែរក្រហម
(បាត់ដំបង)៖ គឿម គាំ អាយុ ៥៨ឆ្នាំ រស់នៅភូមិហៃសាន ឃុំជ្រៃ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ កាលពីសម័យខ្មែរក្រហម គាត់និងកុមារឯទៀតអាយុ ប្រហែលជា១០ឆ្នាំជាង ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាត់តាំងឲ្យធ្វើជាកងកុមារ ដែលមានតួនាទីលើកដីតាមភ្លឺស្រែ និងជីកប្រឡាយ ឬប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកតាមវាលស្រែ។ នៅទីតាំងឃុំគោកឃ្មុំ ស្រុកថ្មគោល គាំបានលើកដី និងជីកប្រឡាយនៅទីនោះទៅតាមបញ្ជារបស់អង្គការ ទាំងហួសកម្លាំង និងហូបចុកមិនគ្រប់គ្រាន់។ គាត់បានបញ្ជាក់ថា វាជាការលំបាកសម្រាប់រូបគាត់ផ្ទាល់ និងកុមារដទៃទៀត...
របបខ្មែរក្រហមឃោរឃៅចំពោះជាតិសាសន៍ខ្លួន
(បាត់ដំបង)៖ កង ហាច អាយុ ៥៥ឆ្នាំ មុខរបរធ្វើស្រែ រស់នៅភូមិហៃសាន ឃុំជ្រៃ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ គាត់បានរៀបរាប់ពីដំណើររឿងរ៉ាវដែលកើតឡើងនៅសម័យខ្មែរក្រហមដល់អ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជា។ ដំបូងឡើយ ហាច ត្រូវបានចាត់តាំងឲ្យធ្វើជាកងចល័ត ដែលមានតួនាទី លើកទំនប់ និងជីកប្រឡាយ។ ក្រោយពីបញ្ចាប់ពីការងារពលកម្ម គាត់អាចត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញបាន ដើម្បីជួបជុំឪពុកម្តាយ។ កាលនោះ កងទ័ពខ្មែរក្រហមបានគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជាទៅតាមតំបន់មុនឆ្នាំ១៩៧៥។ ភូមិដែល កង ហាច...
យោធាដេញបាញ់ ដោយសារផ្លែគមួយផ្លែ
(បាត់ដំបង)៖ អុឹម សាលី អាយុ៥៦ឆ្នាំ រស់នៅភូមិហៃសាន ឃុំជ្រៃ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង សព្វថ្ងៃប្រកបមុខរបរជាអ្នកលក់ត្រី។ ភូមិរបស់គាត់ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយខ្មែរក្រហមចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧០។ នៅឆ្នាំដដែល ខ្មែរក្រហមចាប់ផ្ដើមជម្លៀសប្រជាជនទៅធ្វើការនៅតាមការដ្ឋាន ពីភូមិមួយទៅភូមិមួយ ដើម្បីបង្កើតជា សហករណ៍ធ្វើការរួម និង ហូបចុករួម ដែលមានកងឈ្លបជាអ្នកមើលការខុសត្រូវ។ ការងារនៅក្នុងសហករណ៍មានដូចជាកាប់ព្រៃ លើកភ្លឺស្រែ ធ្វើចម្ការ និងដាំដំឡូងជាដើម។ ការដ្ឋាន នៅសម័យនោះអាចមានន័យថា ជាកន្លែងធ្វើការផង...
គ្រួសារខ្ញុំស្ទើរតែវាយចោលនៅអាងកំពីងពួយ
(បាត់ដំបង)៖ ហម ហឿន អាយុ ៦៩ឆ្នាំ រស់នៅភូមិហៃសាន ឃុំជ្រៃ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ ជាកងយុវជន ហម ហឿន ដែលប្រហែលអាយុ ១៦ឆ្នាំនៅសម័យនោះ ត្រូវដើរទៅជីកទំនប់ជាក្រុម ដូចជានៅអាងកំពីងពួយ អាងអូរតាគី និងអាងតំាងម៉ែ សរុបទៅគ្រប់ច្រករហកទាំងអស់ នេះបើតាមការចងចាំរបស់គាត់។ គាត់និងសមាជិកក្នុងកងយុវជន ទទួលបានរបបអាហារអង្ករមួយថ្ងៃមួយកំប៉ុងទឹកដោះគោ(ប្រហែលជា ៣០០ក្រាម) សម្រាប់ដាំបបរហូប។...
ខ្មែរក្រហមតាមដានប្រជាជនដែលមានជំងឺ
(បាត់ដំបង)៖ ពាន់ សំបឿង អាយុ ៦០ឆ្នាំ ភូមិហៃសាន ឃុំជ្រៃ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង សព្វថ្ងៃប្រកបរបរជាជាងសំណង់។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមគាត់ធ្វើការនៅតាមកងចល័ត ក្រុមទី១៣ ដែលត្រូវទៅលើកដីតាមប្រឡាយឬទំនប់ អាងកំពីងពួយ និងអាងម៉ាឈិត។ សម្រាប់ការហូបចុកនៅសម័យនោះវិញ មានតែបបរមួយវែក និងសម្លក្រកួនលាយជាមួយអំបិលប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលគាត់ឈឺគ្រុនម្តងៗ មានគេតាមដាន ប្រសិនបើរកឃើញថាកុហក ខ្មែរក្រហមនឹងយកមនុស្សទៅកសាង ដោយចោទថាមានជំងឺគ្រុនសតិអារម្មណ៍។ សំបឿង បានឆ្លងកាត់និងរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម...
ការឈឺចាប់គ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ
(បាត់ដំបង)៖ មិត្ត កុសល អាយុ៥៨ឆ្នាំ មុខរបរជាកសិករ រស់នៅភូមិហៃសាន ឃុំជ្រៃ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។ នៅសម័យខ្មែរក្រហម គាត់ជាកងចល័តម្នាក់ ធ្វើការរែកដី នៅអាងម៉ាឈិត។ នៅឆ្នាំដំបូងនៃរបបខ្មែរក្រហម កុសល បានទទួលការហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ តែនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ១៩៧៧ ការហូបចុកចាប់ផ្តើមខ្វះខាត ដែលធ្វើឲ្យគាត់ធ្វើការហួសកម្លាំង និងបរិភោគតែបបរ រហូតដល់គាត់សម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីព្យាបាល។ កាលនោះគាត់មានអាយុប្រហែល១៤ឆ្នាំ បន្ទាប់មក គាត់ត្រូវបានដេញចេញពីមន្ទីរពេទ្យ ឲ្យបន្តទៅធ្វើកងចល័តនៅអូរអន្លក់...
ពិតថាមិនពិត មិនពិតថាពិត
(បាត់ដំបង)៖ ឈួប ឈួន អាយុ៧៨ឆ្នាំ រស់នៅភូមិហៃសាន ឃុំជ្រៃ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ នៅសម័យខ្មែរក្រហម គាត់ត្រូវបានថ្នាក់លើបញ្ជាឲ្យទៅដាំដំណាំ។ គាត់គឺជាប្រធានគ្រប់គ្រងកសិដ្នានមួយកន្លែងនៅឆ្ងាយពីសហករណ៍។ ឈួន និង សមាជិកមានគ្នាប្រហែលប្រាំមួយនាក់ មកពីសហករណ៍ទួលអំពិល ត្រូវខិតខំធ្វើការដាំដំណាំឲ្យគ្រប់ទៅតាមផែនការ។ ការងារសំខាន់សម្រាប់គាត់នោះ គឺគាត់ត្រូវដាំដំណាំឲ្យបានល្អ និងគ្រប់ចំនួនទៅតាមការដាក់ចេញរបស់អង្គការ។ គាត់បានបន្តថា បើមិនគ្រប់ចំនួននោះ គាត់និងមានបញ្ហាជាក់ជាមិនខាន ពីព្រោះគាត់ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះ...
កម្ពុជាត្រូវការវិទ្យាស្ថាន-សារមន្ទីរស្តីអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍មួយ៖ ការបង្កើតវិទ្យាស្ថានស្លឹករឹតនឹងបំពេញនូវតម្រូវការនេះ ព្រមទាំងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនផ្សេងទៀត
ឆ្នាំក្រោយ គឺជាខួបលើកទី៥០ នៃការកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញរបស់កងកម្លាំងខ្មែរក្រហម ដែលរុញច្រានប្រទេសកម្ពុជាឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងនរកនារយៈកាលជិតបួនឆ្នាំបន្ទាប់មក។ ការដឹកនាំរបស់ខ្មែរក្រហម បាននាំកម្ពុជាឈានទៅកាន់ទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រឃោរឃៅដ៏សោកសង្រេង។ យើងអាចនឹងមិនដែលដឹងច្បាស់អំពីចំនួនជាក់លាក់នៃប្រជាជនកម្ពុជាដែលបានបាត់បង់ជីវិត ប៉ុន្តែបើគ្រាន់តែក្រឡេកមើលទៅកាន់ចំនួនប៉ាន់ប្រមាណ ចំនួនប្រជាជនដែលបាត់បង់ជីវិត គឺច្រើនលើសលប់ណាស់ទៅហើយ។ ជាទូទៅ ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ ដែលរួមបញ្ចូលទាំងអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម គឺសុទ្ធសឹងតែជាជនរងគ្រោះនៃរបបខ្មែរក្រហម។ ខុសប្លែកពីឧក្រិដ្ឋកម្មឃោរឃៅដទៃទៀតដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅជុំវិញពិភពលោក ការបាត់បង់ជីវិតរបស់ប្រជាជនកម្ពុជានៅក្នុងរបស់ខ្មែរក្រហម គឺមិនមែនដោយសារតែការសម្លាប់រង្គាលទាំងអស់នោះទេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក្តី ខណៈដែលព្រឹត្តិការណ៍ឃោរឃៅនានាកើតមានឡើង របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ថាជារបបដ៏ព្រៃផ្សៃ និងបង្កជាការស្លាប់ ក៏ដូចជាបន្សល់ទុក្ខវិនាសកម្មលើជនរងគ្រោះច្រើនបង្អស់មួយក្នុងចំណោមព្រឹត្តិការណ៍ឃោរឃៅនានាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សជាតិ។ កេរដំណែលបន្សល់ដោយរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល...
Establishing Sleuk Rith: Cambodia needs genocide museum-institute
Next year will mark the 50th anniversary of the Khmer Rouge’s march through Phnom Penh, which turned Cambodia into a living hell for the next...
មូលហេតុដែលរុក្ខជាតិព្រៃមានមើមមួយប្រភេទ ប្រែក្លាយជាអ្នកសង្គ្រោះជីវិតក្នុងអំឡុងឆ្នាំខ្មែរក្រហម
(ពោធិ៍សាត់)៖ អ្នកខ្លះហៅវាថា ហ្កាដុង (ភាសាឥណ្ឌូនេស៊ី) ខ្លះទៀតហៅថាក្តួច (ភាសាខ្មែរ) ប៉ុន្តែសម្រាប់មនុស្សជាច្រើនដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិល និងរបបខ្មែរក្រហមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០ និងសង្គ្រាមស៊ីវិលដែលកើតឡើងម្តងទៀតអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ រុក្ខជាតិក្នុងព្រៃមួយប្រភេទនេះបានផ្តល់អត្ថន័យសម្រាប់ការរស់រានមានជីវិត។ អ្នកស្រី ផ្សុស ប្រៃ នៃកុលសម្ព័ន្ធភ្នំ ជនជាតិព្នង រស់នៅភាគឦសាននៃប្រទេសបានរំឭកថា សមាជិកគ្រួសារទាំងអស់របស់កូនស្រីគាត់ ត្រូវបានខ្មែរក្រហមសម្លាប់ដោយសារប្តីរបស់កូនស្រីគាត់បានយកអង្ករ ដែលជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាពរបស់ខ្មែរក្រហម។ កូនស្រីរបស់គាត់ដែលទើបនឹងសម្រាលកូន គ្មានអ្វីសម្រាប់ហូបនោះទេ ក្រៅតែពីក្តួចប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលដែលកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមមិនអាចទទួលបានការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារតាមរយៈសហគមន៍ ពួកគេក៏បានបរិភោគក្ដួចដែលរកបាននៅក្នុងព្រៃក្រាស់នៃភ្នំឱរ៉ាល់តាមបណ្តោយព្រំដែនភាគខាងលិចរបស់ប្រទេសក៏ដូចជាតំបន់ភ្នំផ្សេងទៀតនៃប្រទេសក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ...
How Wild Yam Turned Lifesaver during the Khmer Rouge Years
PURSAT – Some people call it gadung, others kduech, but for many who lived in Cambodia during the civil war and Khmer Rouge regime of the 1970s...
គេចទាន់ក៏រស់ គេចមិនទាន់ក៏ស្លាប់
(ព្រះវិហារ)៖ យាង ចន្ថា មានអាយុ ៥១ ឆ្នាំ ជាប្រជាកសិកររស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៦ គាត់បានចាំថា គាត់ត្រូវបានខ្មែរក្រហមតម្រូវឲ្យបោចស្មៅសន្ទូងនៅតាមវាលស្រែជាមួយកុមារដ៏ទៃទៀត។ កងកុមារនៃក្រុមរបស់គាត់ មានសមាជិក៧នាក់ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ គាត់ត្រូវងើបពីព្រឹកទៅកាត់ដើមទន្ទ្រានខេត្រ សម្រាប់ធ្វើជីធម្មជាតិ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៧ គាត់បន្តទៅធ្វើការតាមទំនប់ប្រឡាយ ដោយលីសែងបង្គីដែលធំជាងខ្លួន សម្រាប់ចាក់ដីបំពេញតាមទំនប់។ ក្រៅពីធ្វើការ ខ្មែរក្រហមចាប់ផ្តើមបង្រៀនកុមារនៅតាមការដ្ឋានសហករណ៍ ក្នុងមួយអាទិត្យ...
បបរលាយជាមួយគល់ល្ហុង
(ព្រះវិហារ)៖ គុណ លួត មានអាយុ ៥៤ឆ្នាំ ជាកសិករ រស់នៅភូមិគូលែនត្បូង ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមម្នាក់ លួត បានរៀបរាប់អំពីការធ្វើពលកម្មហួសកម្លាំង និងការហូបចុកមិនបានគ្រប់គ្រាន់នៅសម័យនោះ។ គាត់បានលើកឡើងថាខ្មែរក្រហមបានប្រើក្មេងៗដូចរូបគាត់ឲ្យទៅដកស្មៅនៅតាមវាលស្រែ និងកាប់ទន្រ្ទានខែត្រសម្រាប់ធ្វើជី។ ក្រៅពីនោះមានការរែកដីបង្គីជាដើម ដែលជាការងារហួសកម្លាំង។ ដោយឡែកការហូបចុកវិញ គឺពិតជាមានភាពខ្វះខាតយ៉ាងខ្លាំង។ ខ្មែរក្រហមនៅតំបន់ដែលគាត់រស់នៅបានផ្តល់តែបបរលាយជាមួយដើមល្ហុង ជារបបអាហារប្រចាំថ្ងៃ ដែលទទួលបានតែពីរពេលប៉ុណ្ណោះ។ នៅអាយុប្រហែល ១១ឆ្នាំ...
ហូបដើមចេកដើម្បីរស់
(ព្រះវិហារ)៖ ជុំ ឆក មានអាយុ ៥០ឆ្នាំ រស់នៅភូមិបុះ ឃុំភ្នំពេញ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតម្នាក់ពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ចំពោះការងារប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់នៅសម័យនោះ ខ្មែរក្រហមតម្រូវឲ្យគាត់បោចស្មៅតាមវាលស្រែ ពេលខ្លះគាត់ត្រូវបានឈ្លើងទាម។ បន្ទាប់មក គាត់ត្រូវទៅកាប់ដើម ទន្រ្ទានខេត្ត សម្រាប់ធ្វើជី និងលើកទំនប់ ជាមួយកងសហករណ៍នៅអាយុប្រហែល ៥-៦ឆ្នាំ។ ក្រោយមកទៀត ខ្មែរក្រហមក៏បានបញ្ជាឲ្យគាត់ និងអ្នកឯទៀតជញ្ជូនសម្ភារៈ សម្រាប់សង់បង្គន់ធ្វើពីឈើ ដែលមានស្លឹកបាំងជុំវិញ...
ចម្រៀងពីរបទ ដែលអ្នករស់រានមានជីវិតសម័យខ្មែរក្រហមចងចាំ
(ព្រះវិហារ)៖ ស ដេង អាយុ ៦០ឆ្នាំ ជាប្រជាកសិករ រស់នៅភូមិម៉ឺនរាជ្យ ឃុំខ្យង ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ។ គាត់មានបងប្អូនចំនួន ៦នាក់ ប្រុស ១នាក់ និងមាន កូនៗចំនួន៥នាក់។ កាលសម័យខ្មែរក្រហម គាត់ធ្វើការនៅតាមកងចល័តដូចជា ធ្វើស្រែ ស្ទូងស្រូវ ជីកទំនប់នៅម៉ឺងរាជ្យ និងអូររំដួលជាដើម។ ការងារទាំងនោះត្រូវការតស៊ូលះបង់ចំពោះអង្គការ ទាំងហូបចុកមិនបានគ្រប់គ្រាន់។ ក្នុងមួយថ្ងៃ...
អ្នកកាត់ដេរនៅសម័យខ្មែរក្រហម
(ព្រះវិហារ)៖ មឿង គេន អាយុ៦៦ឆ្នាំ ជាកសិករ រស់នៅភូមិតស៊ូ ឃុំតស៊ូ ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ។ ក្រោមរបបខ្មែរក្រហម គេន និងក្រុមគ្រួសារបានឆ្លងកាត់នូវអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ និងបានឃើញនូវសោកដនាកម្មនៃការសម្លាប់ប្រជាជនស្លូតត្រង់ដោយផ្ទាល់ភ្នែក។ បទពិសោធន៍ទាំងនេះបានបន្សល់ទុកនូវភាពឈឺចាប់ និង សេចក្តីអាណិតអាសូរចំពោះអ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវិតដោយ អយុត្តិធម៌។ នេះគឺជារឿងរ៉ាវមិនអាចបំភ្លេចបានចំពោះរូបគាត់។ មឿង គេន ជាកូនស្រីនៃគ្រួសារកសិករ ដែលមានបងប្អូន៨នាក់ ក្នុងនោះស្រី៥នាក់។ នៅពេលដែលកងទ័ពខ្មែរក្រហមចូលគ្រប់គ្រងតំបន់មូលដ្ឋាន ដែលគាត់រស់នៅ...
នៅតែនឹកឃើញនូវអំពើកាចសាហាវ
(ព្រះវិហារ)៖ សៅ សួង អាយុ៧២ឆ្នាំ នៅតែនឹកឃើញនូវអំពើដ៏កាចសាហាវ ដែលរបបខ្មែរក្រហមបានប្រព្រឹត្តមកលើប្រជាជនស្លូតត្រង់មកទល់សព្វថ្ងៃ។ សួង បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិតស៊ូ ឃុំតស៊ូ ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ គឺជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម និងជាសាក្សីប្រវត្តិសាស្ដ្រម្នាក់ ដែលបានរៀបរាប់នូវការចងចាំ និងភាពភ័យខ្លាចដែលបន្សល់ទុកនៅពេលនិយាយពីរបបប៉ុលពតម្តងៗ។ ដំបូងឡើយគាត់ជាប្រជាជនមូលដ្ឋាននៅខេត្តព្រះវិហារ គាត់មិនបានជម្លៀសដូចអ្នកមកពីក្រុងភ្នំពេញ ឬពីខេត្តផ្សេងនោះទេ ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវធ្វើការរួម និងហូបបាយរួម។ ចំពោះការងារ គឺត្រូវធ្វើទាំងហួសកម្លាំង ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ។ មានថ្ងៃមួយ គាត់ទៅធ្វើស្រែ...
ខ្មែរក្រហមប្រើធ្វើអ្វី ធ្វើហ្នឹង
(ព្រះវិហារ)៖ រស់ អូង អាយុ៨៥ឆ្នាំ រស់នៅភូមិថ្មី ឃុំតស៊ូ ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ សព្វថ្ងៃលោកតា ប្រកបមុខរបរជាកសិករដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត។ គាត់មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តតាកែវ ដែលមានបងប្អូនចំនួន៦នាក់។ នៅមុនសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ គាត់បានផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅពីខេត្តតាកែវ មករស់នៅខេត្តព្រះវិហារ ជាមួយបងប្រុសម្នាក់ទៀត។ ក្រោយមកខ្មែរក្រហម បានជម្លៀសគាត់ឲ្យទៅលើកទំនប់ស្អាង ទំនប់អូររំដួល និងទំនប់មួយទៀត ដែលគាត់មិនចាំឈ្មោះនៅឯស្រុកសំរោង។ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់នៅសម័យនោះ ត្រូវធ្វើការស្មើភាពគ្នា និងស្លៀកពាក់ពណ៌ខ្មៅ។...
ខ្មែរក្រហមដុតមនុស្សក្នុងឡានទាំងរស់
(ព្រះវិហារ)៖ អ៊ុច លីម អាយុ៦០ឆ្នាំ រស់នៅភូមិតស៊ូ ឃុំតស៊ូ ស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ ដែលមានមុខរបរជាកសិករ និងមានបងប្អូនចំនួន១២នាក់។ នៅសម័យខ្មែរក្រហមគាត់ធ្វើការនៅតាមកងចល័តស្រុក ដូចជាការលើកទំនប់ និងជីកប្រឡាយ នៅអូររំដួល ភូមិគោក ឃុំស្អាង។ បន្ទាប់មក លីម ត្រូវបានចល័តទៅធ្វើការបន្តនៅក្នុងស្រុកជ័យសែន ខេត្តព្រះវិហារ។ កាលនោះខ្មែរក្រហមដឹកកងចល័តគាត់តាមឡានកម្ម៉ង់ការ ដែលផលិតដោយសហភាពសូវៀត។ នៅទីនោះគាត់បានលើកទំនប់ លើកភ្លឺស្រែ ស្ទូងស្រូវ...
ខ្មែរក្រហមហៅខ្ញុំជាប្អូនជនក្បត់ នៅពេលបងប្អូនខ្ញុំរត់ទៅប្រទេសថៃ
(ព្រះវិហារ)៖ លួន អុី មានអាយុ៥៧ឆ្នាំ រស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារដែលជាស្រុកកំណើតតាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម។ នៅមុនការចូលមកដល់របបផ្ដាច់ការខ្មែរក្រហម បង គាត់ក្នុងចំណោមបងប្អូនប្រុសស្រី ៧នាក់ បានរត់ទៅប្រទេសថៃ។ ខ្មែរក្រហមបានហៅគាត់ថា ជាប្អូនជនក្បត់ នៅពេលដែលគាត់មិនដឹងឬស្គាល់ថា អ្វីជាពាក្យថាក្បត់។ បន្ទាប់មកខ្មែរក្រហមបានបំបែកបំបាក់គាត់ចេញពីឪពុកម្តាយឲ្យទៅរស់នៅតាមមណ្ឌលកុមារ។ នៅទីនោះមានគ្រូមើលការខុសត្រូវ។ កុមារដែលមានវ័យប្រហែលគាត់ ត្រូវធ្វើការរួម និងហូបរួម។ លួន អុី ត្រូវបានគ្រូចាត់តាំងឲ្យទៅធ្វើពលកម្ម...
គ្រប់គ្នាត្រូវតែធ្វើការនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម
(ព្រះវិហារ)៖ គង់ អឿន ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម មានទីលំនៅខេត្តព្រះវិហារ ភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន បច្ចុប្បន្នមានអាយុ៥៥ឆ្នាំ។ អឿន បានរៀបរាប់អំពីជីវិតជាកុមារភាពរបស់គាត់នៅក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ អឿន បានបាត់បង់ម្តាយនៅមុនសម័យខ្មែរក្រហម និងឃ្លាតឆ្ងាយពីឪពុកដែលធ្វើជាទាហាន។ ដោយសារគាត់ជាកុមារកំព្រា និងគ្មានសាច់ញាតិបងប្អូន អឿន ត្រូវរស់នៅតាមមណ្ឌលដែលខ្មែរក្រហមចាត់ចែងឲ្យរស់នៅជាមួយកុមារដទៃទៀត។ នៅក្នុងមណ្ឌលមានគ្រូពីរទៅបីនាក់ដើម្បីគ្រប់គ្រងលើកុមារប្រហែលជា ១០ ទៅ ២០ នាក់។ គាត់ត្រូវបានគេហៅថា ជាប្អូនជនក្បត់...
ខ្មែរក្រហមហៅខ្ញុំជាប្រពន្ធជនក្បត់
(ព្រះវិហារ)៖ ឆឹង ជូ ជាអតីតមេក្រុមដែលដឹកនាំក្រុមនារីប្រហែលជាង១០នាក់នៅសម័យខ្មែរក្រហម។ គាត់បានរៀបរាប់ពីដំណើរជីវិតដ៏ជូរចត់ក្នុងនាមជាស្រ្តីមេម៉ាយដែលតស៊ូចិញ្ចឹមកូន និងខិតខំធ្វើការទាំងហួសកម្លាំងដើម្បីបានរស់រានមានជីវិត។ នៅឆ្នាំ១៩៧៥ ប្តីរបស់គាត់បានរត់គេចខ្លួនទៅប្រទេសថៃ។ ជូ ទទួលបន្ទុកចិញ្ចឹមកូនតែម្នាក់ឯង និងត្រូវបានខ្មែរក្រហមធ្វើបាប រើសអើង និង ចោទប្រកាន់ថាជាប្រពន្ធរបស់ជនក្បត់។ ជូ បាននិយាយក្នុងចិត្តថា៖ «គាត់មិនមែនជាអ្នកក្បត់នោះទេ ហេតុអ្វីគេធ្វើបាបគាត់?»។ ក្នុងនាមជាមេក្រុម គាត់ត្រូវដឹកនាំកូនក្រុមទៅធ្វើការ ច្រូតកាត់ ដកស្ទូង ធ្វើចម្ការ គាស់គល់ឈើ ជីកប្រឡាយ...
អង្ករមួយកំប៉ុងសម្រាប់អាហារពីរពេល
(ព្រះវិហារ)៖ ហ៊ុយ ផុស មានអាយុ ៧៥ឆ្នាំ រស់នៅភូមិគូលែនត្បូង ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ គាត់ជាស្ត្រីមេម៉ាយសព្វថ្ងៃប្រកបមុខរបរលក់នំខ្មែរ ដូចជានំកង និងនំក្រូច ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិតជាមួយកូនស្រី។ នៅសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ហ៊ុយ ផុស ចាំមិនភ្លេចអំពីការអត់ឃ្លានគឺមួយថ្ងៃទទួលបានរបបអាហារត្រឹមតែអង្ករមួយកំប៉ុងសម្រាប់បបរពីរពេល។ នៅឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមបានដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាដោយប្រកាន់យកលទ្ធិផ្ដាច់ការ សម្ភារៈឬអ្វីៗដែល ហ៊ុយ ផុស មានត្រូវបានកត់ត្រាទុក។ គាត់បន្តទៀតថា មាសប្រាក់...
ឈឺច្រើនត្រូវខ្មែរក្រហមចោទថាទម្រុឌ
(ព្រះវិហារ)៖ រ៉ាត ឡាត់ មានអាយុ ៦៥ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិគូលែនត្បូង ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ នៅកុមារភាពដែលត្រូវការសិក្សារៀនសូត្រ គាត់បែរជាត្រូវធ្វើការងារធ្ងន់ ដោយហូបតែបបរផិលាយពីគល់ចេក ហើយពេលឈឺម្តងៗ ខ្មែរក្រហមចោទគាត់ថា ជាមនុស្សទម្រុឌ។ ខ្មែរក្រហមបានប្រើប្រជាជនឲ្យលើកទំនប់ជីកប្រឡាយទាំងមានជំងឺ។ ដោយសារខ្លាចគេយកគាត់ទៅវាយសម្លាប់ចោល គាត់ក៏ដូចអ្នកឯទៀតពុំហ៊ានតវ៉ានោះទេ ទោះបីខ្មែរក្រហមថាគាត់មានជំងឺសតិអារម្មណ៍យ៉ាងណាក៏ដោយ។ ក្រៅពីអ្នកមូលដ្ឋានចាស់ មានអ្នកថ្មីដូចជាជនជាតិខ្មែរ ចិន យួន ឬចាម...
នៅក្នុងជំនាន់ខ្មែរក្រហមបាវត្រូវបានធ្វើជាអង្រឹងសម្រាប់កូនដេក
(ព្រះវិហារ)៖ អ៊ុយ ហៀម មានអាយុ៧៣ ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិគូលែនជើង ឃុំគូលែនជើង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ បានរៀបរាប់ពីទុក្ខលំបាក និង រឿងរ៉ាវចងចាំមិនភ្លេចនៅសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយបានដឹង។ ហៀម មានបងប្អូនចំនួន៥នាក់ ប្រុស៣ និងស្រី២។ ហៀម បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម។ ក្រោយមកជាអកុសល ហៀម បានបាត់បង់ស្វាមីនៅក្រោមរបបខ្មែរក្រហម ដែលត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាប់យកទៅសាកសួរ និងបាត់ដំណឹងសូន្យឈឹង។ រីឯជីវិតប្រចាំថ្ងៃនៅសម័យនោះ គាត់ក៏ដូចប្រជាពលរដ្ឋដទៃទៀត...
នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមធ្វើការមិនមានពេលសម្រាក
(ព្រះវិហារ)៖ នៅ ហួត បច្ចុប្បន្នមានអាយុ ៦៦ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិគូលែនត្បូង ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ គាត់បានលើកឡើងថា គាត់ធ្វើការគ្មានពេល ឈប់សម្រាកនោះទេ នៅសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ប្រជាជនខ្មែររាប់លាននាក់ត្រូវបានជម្លៀសទៅធ្វើការនៅតាមទីជនបទ ដោយប្រើកម្លាំងពលកម្មឥតល្ហែ ក្នុងការធ្វើស្រែ ជីកទំនប់ប្រឡាយ ឬទំនប់សហករណ៍ ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ។ មនុស្សមួយចំនួនបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារការធ្វើការហួសកម្លាំង ទាំងហូបមិនបានគ្រប់គ្រាន់ នៅពេលដែលរបបអាហារនៅសម័យនោះមានតែបបរ និងថ្នាំឫសឈឺ...
មិនចង់ឲ្យមានរបបខ្មែរក្រហមវិញនោះទេ
(ព្រះវិហារ)៖ កើត ផូរ រស់នៅភូមិគូលែនត្បូង ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ សព្វថ្ងៃមានអាយុ ៦៣ឆ្នាំ បានរៀបរាប់នូវព្រឹត្តិការណ៍ដែលកើតមានឡើងនៅជំនាន់ខ្មែរក្រហមដើម្បីឲ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយបានដឹង និងចងចាំអំពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ដ៏សែនលំបាកមួយនេះ។ នៅសម័យនោះ ប្រជាជនខ្មែរតម្រូវឲ្យហូបរួម និងធ្វើការរួមគ្នា។ ខ្មែរក្រហមបានចោទប្រកាន់ អ្នកដែលឈឺ ថាជាជំងឺសតិអារម្មណ៍ ហើយត្រូវតែបន្តធ្វើការឥតឈប់សម្រាករហូតដល់មានអ្នកបាត់បង់ជីវិតដោយសារបាក់កម្លាំង។ កើត ផូរ បានលើកឡើងថា «មិនចង់បានអាពតវិញទេ ព្រោះយើងពិបាកខ្លាំងពេក» ដូចជា ការចែកអង្ករហូបមិនឆ្អែត។...
ហោអដ្ឋិធាតុ
ការតស៊ូឥតឈប់ឈរ ក្នុងការឆ្លើយតបចំពោះអំពើប្រល័យពូជសាសន៍លើវប្បធម៌ ដែលបានកើតមានពីអតីតកាល ព្រមទាំងបានបន្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។ អត្ថបទដោយ ឆាំង យុ ប្រវត្តិសាវតារនៃហោអដ្ឋិធាតុ ឬបណ្ណាល័យអដ្ឋិធាតុ ផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងស៊ីជម្រៅជាមួយនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រទំនើបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជា ការតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការជាសះស្បើយពីអតីតកាលរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ បងស្រីរបស់ខ្ញុំឈ្មោះ កែវ កុលធីតា ឯកស័ក បានទទួលមរណភាព ក្រោយពីបានព្យាយាមជម្នះនឹងជំងឺមហារីកអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ បងស្រីរបស់ខ្ញុំ គឺជាមនុស្សគថ្លង់ពីកំណើត។ គាត់ជាកូនស្រីពៅគេបង្អស់ក្នុងចំណោមបងស្រីប្រាំនាក់របស់ខ្ញុំ។ គាត់មានអាយុខុសគ្នាជាមួយខ្ញុំត្រឹមតែពីរឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ...
កងឈ្លបមានអាហារគ្រប់គ្រាន់
(ព្រះវិហារ)៖ ពុត សឿម អាយុ ៥៩ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិពោធិទាប ឃុំម្លូព្រៃមួយ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ។ សឿម មានកូនៗ សរុបចំនួន១១នាក់ ក្នុងនោះស្រី១០នាក់ និងមានបងប្អូន ៤នាក់ ក្នុងនោះស្រី ២នាក់។ នៅឆ្នាំ ១៩៧០ សឿម រស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយ។ ពីរឆ្នាំក្រោយមកគឺនៅឆ្នាំ១៩៧២ សឿមបានចូលរៀនខាងសិល្បៈបានរយៈពេលពីរខែ។ នៅឆ្នាំដដែលនោះ ខ្មែរក្រហមបានចូលកាន់កាប់ស្រុកកំណើតរបស់គាត់...
យុវជនកម្ពុជាទីមួយ ណាល់ ស្ទីហ្វិន ដារិទ្ធ ដែលសិក្សានៅសាលារាជបណ្ឌិត្យសភាយោធា ចក្រភពអង់គ្លេស ទទួលបាន «ពានរង្វាន់ការសិក្សាអំពីសង្គ្រាម»
ដោយ ឆាំង យុ ថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ណាល់ ស្ទីហ្វិន ដារិទ្ធ ឬហៅក្រៅថា ស្ទីហ្វិន ណាល់ គឺជាយុវជនកម្ពុជាទីមួយ ដែលបានសិក្សានៅសាលារាជបណ្ឌិត្យសភាយោធា ចក្រភពអង់គ្លេស។ យុវជនរូបនេះ ទទួលបានពានរង្វាន់កិត្តិយសមួយ ក្នុងពេលបញ្ចប់ការសិក្សា នៅថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣នេះ។ ព័ត៌មានស្តីអំពីពានរង្វាន់ ដែល ស្ទីហ្វិន ណាល់បានទទួល...
ដឹកទាំងឡានយកទៅសម្លាប់
(ព្រះវិហារ)៖ ឈឺ វឿន អាយុ ៦៧ ឆ្នាំ មុខរបរកសិករ រស់នៅភូមិពោធិទាប ឃុំម្លូព្រៃមួយ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ដែលគាត់មានកូនប្រាំពីរនាក់ និង បងប្អូនរបស់គាត់ចំនួនប្រាំមួយនាក់។ នៅសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ វឿនបានលើកឡើងថាគាត់ធ្លាប់ធ្វើជាគ្រូពេទ្យ និងការងារបន្ទាប់បន្សំដូចជា ដកសំណាប នៅតំបន់ដែលគាត់បានរស់នៅខេត្តព្រះវិហារ ដែលក្រុមគ្រួសារគាត់មិនបានជម្លៀសទៅណានោះទេ។ វឿន បន្តទៀតថា ពេលមានអ្នកជំងឺគ្រុនចាញ់ គាត់បានឲ្យហូបទឹកដូង និងដាំទឹកថ្នាំស្លឹកម្រះ។...
បេ្ដជ្ញាចិត្តមួយហិចតាបីតោន
(ព្រះវិហារ)៖ ចាន់ ងួន អាយុ៧១ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិពោធិទាប ឃុំម្លូព្រៃមួយ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ គាត់មានកូនចំនួនពីរនាក់ និងបងប្អូនបងស្រីចំនួនប្រាំនាក់។ នាសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ នៅរដូវប្រាំង ងួន ត្រូវបានចាត់តាំងឲ្យទៅលើកទំនប់ និងជីកប្រឡាយ ចំណែកនៅរដូវវស្សា ខ្មែរក្រហមឲ្យគាត់ទៅស្ទូងស្រែទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ រហូតដល់យប់អធ្រាត្រ។ គាត់បន្តរស់នៅទីកន្លែងកំណើត ដោយមិនត្រូវបានជម្លៀសទៅទីណានោះទេ ដោយខ្មែរក្រហមបានចាប់គាត់ដាក់ក្នុងក្រុមទី២ ទៅតាមផ្ទះរាប់ពីលិចទៅកើត។ ចាន់...
កាប់ទន្រ្ទានខេត្តនៅសម័យខ្មែរក្រហម
(ព្រះវិហារ)៖ ធឿង សុភាព បច្ចុប្បន្នមានអាយុ៥៥ ឆ្នាំ ប្រកបមុខរបរជាអ្នកធ្វើស្រែចំការ រស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ បានរៀបរាប់រឿងរ៉ាវដែលចាំមិនភ្លេច ដែលគាត់បានឆ្លងកាត់នារបបខ្មែរក្រហម ដល់អ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជានៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា នៅពេលចុះសាកសួរទាក់ទងនឹងបញ្ហាសុខភាពរបស់គាត់។ សុភាព ជាកូនច្បងនៃគ្រួសាររស់នៅក្រោមរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីឪពុកម្តាយបង្កើតរបស់ខ្លួន។ គាត់បន្តទៀតថា ខ្មែរក្រហមបានចាប់គាត់ឲ្យចូលបម្រើនៅតាមកងកុមារ និងធ្វើការជាមួយកុមារដទៃទៀត ដែលមានអាយុប្រហាក់ប្រហែលនឹងគាត់ មានអ្នកខ្លះបានធ្លាក់ខ្លួនឈឺ និងបានបាត់បង់ជីវិត។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ គាត់ត្រូវក្រោកពីព្រលឹម...
ប្រធានកងនៅសម័យខ្មែរក្រហម
(ព្រះវិហារ)៖ ចយ នន់ ជាអតីតប្រធានកងនៅសម័យខ្មែរក្រហម។ គាត់មានអាយុ៧៩ឆ្នាំ រស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ បានចាត់ទុកថា ការដឹកនាំរបស់ខ្មែរក្រហមមានភាពលំបាកវេទនាបំផុត»។ គាត់រៀបរាប់ថា ខ្មែរក្រហមមិនឲ្យប្រជាជនហូបបានឆ្អែតនោះទេ គឺហូបតែបបរលាយបន្លែចម្រុះ និងត្រូវធ្វើការ ចាប់ពីម៉ោង៧ព្រឹករហូតដល់ម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់ទើបបានបរិភោគ។ គាត់មានពេលសម្រាកបានតែមួយម៉ោង ហើយត្រូវបន្តធ្វើការចាប់ផ្គើមពីម៉ោង២ថ្ងៃរហូតដល់ម៉ោង៥ល្ងាច និងពីម៉ោង៥ល្ងាចរហូតដល់ម៉ោង ៩យប់ ទើបបានសម្រាក។ ការព្យាបាលអ្នកជំងឺគឺមានតែថ្នាំអាចម៍ទន្សាយប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ព្យាបាល។ នៅពេលយប់ឡើងមានកងឈ្លបដើរតាមផ្ទះ និងចោទប្រកាន់ប្រជាជនទាំងមិនមានកំហុស ប្រជាជនជាច្រើននាក់បានបាត់បង់គ្រួសារដោយការចោទប្រកាន់ថា...
ប្រពន្ធប្រធានកងនៅសម័យខ្មែរក្រហម
(ព្រះវិហារ)៖ ស្ថិតក្នុងវ័យចាស់ជរា ហ៊ុង បួន មានអាយុ៧៨ឆ្នាំ មកពីភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ គាត់បានរៀបរាប់អំពីឆាកជីវិតរបស់គាត់នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមដល់អ្នកស្ម័គ្រចិត្តមកពីមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាដើម្បីទុកជាឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្ត។ គាត់ និង ចយ នន់ ដែលជាប្រធានកងនៅសម័យខ្មែរក្រហម បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ដែលមានកូនៗចំនួនប្រាំនាក់។ គាត់ និង ក្រុមគ្រួសារត្រូវតែធ្វើការទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ មិនមានពេលសម្រាប់មើលថែកូនៗនោះទេ។ គាត់ត្រូវតែទៅធ្វើការទាំងកូនឈឺ ទោះបីជាគាត់ព្យាយាមសុំអង្វរករគេដើម្បីបានមើលថែកូនក៏ដោយ។ បួន ត្រូវបង្ខំចិត្ត...
អ្នកដើរតាមឡានដឹកជញ្ជូនក្នុងរបបខ្មែរក្រហម
(ព្រះវិហារ)៖ តក់ សេង សព្វថ្ងៃមានអាយុ៦០ឆ្នាំ រស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ បានរៀបរាប់រឿងរ៉ាវ ដែលបានកើតឡើងនៅសម័យខ្មែរក្រហមដល់អ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជាក្នុងការចងក្រង និងកត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមគាត់មានអាយុ១៦ឆ្នាំ ធ្វើការក្នុងកងកុមារនៅតាមការដ្ឋានទំនប់ទឹក និងវាលស្រែនៅតាមមូលដា្ឋនដែលគាត់រស់នៅ។ ឪពុកម្តាយរបស់គាត់ត្រូវបានជម្លៀសទៅធ្វើការនៅទីកន្លែងផ្សេង។ គាត់និងមនុស្សឯទៀតត្រូវលើកភ្លឺស្រែ តាំងពីម៉ោង៦ព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង៩យប់។ ជួនកាលខ្មែរក្រហមជម្លៀសទៅរស់នៅក្នុងភូមិផ្សេងរយៈពេលមួយខែដើម្បីដកដំឡូង។ គាត់បញ្ជាក់ថាសម័យនោះមានការលំបាក និងវេទនាសម្រាប់រូបលោក ទាំងបរិភោគមិនបានគ្រប់គ្រាន់ ជួនកាលមួយសប្តាហ៍ម្តងគាត់បានទទួលទានបាយ តែត្រូវធ្វើការយូរម៉ោង។ សេង...
របបខ្មែរក្រហមជាសោកនាដកម្មដែលមិនអាចបំភ្លេចបាន
(ព្រះវិហារ)៖ តែ តន់ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម បច្ចុប្បន្នមានអាយុ៦២ឆ្នាំ រស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ គាត់បានលើកឡើងថា របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យគឺ ជាសោកនាដកម្មនៃមនុស្សជាតិដែលមិនអាចបំភ្លេចបាន ដែលជីវិតមនុស្សជាងពីរលាននាក់បានបាត់បង់។ តន់ បានចូលរួមក្នុងកងចល័ត និងធ្វើការរែកដី ជីកប្រឡាយនៅតាមទំនប់ ដែលមានឈ្មោះថា វាលព្នៅ និងចំការដីក្រហម។ គាត់ត្រូវធ្វើការទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ ដោយគ្មានពេលឈប់សម្រាក និងទទួលទានអាហារគឺមានតែបបរស និងបបរផិលាយជាមួយគល់ល្ហុង ឬគល់ចេក។...
សាលាធាងដូង
(ព្រះវិហារ)៖ ញឹក សោភ័ន អាយុ៥១ ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមគាត់ស្ថិតនៅក្នុងវ័យកុមារ បានព្រាត់ប្រាសឪពុកនៅពេលដែលខ្មែរក្រហមបានចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី១៧ មេសា ឆ្នាំ១៩៧៥។ បន្ទាប់មក សោភ័ន និងម្តាយព្រមទាំងគ្រួសារត្រូវបានខ្មែរក្រហមជម្លៀសឲ្យទៅរស់នៅស្រុកភូមិថ្មី នៃខេត្តព្រះវិហារ។ គាត់បានបន្តរស់នៅខេត្តព្រះវិហាររហូតមកដល់ពេលសព្វថ្ងៃនេះ។ សោភ័ន បានលើកឡើងថាគាត់ និងក្មេងឯទៀតបានសិក្សាខ្លះដែរតាមសាលារៀន ដែលធ្វើពីធាងដូង ឬសាលាធាងដូង បើតាមការហៅតៗគ្នានាសម័យនោះ។...
Strengthening Educational Responses to the Prevention of Genocide
On the special occasion of the 75th anniversary of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide Organized by United Nations...
កុំយំពេលយប់
(ព្រះវិហារ)៖ ជួន សារ៉ុន ជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ សព្វថ្ងៃគាត់មានអាយុ៥៣ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ។ គាត់បានរៀបរាប់នូវអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅសម័យនោះ ដល់អ្នកស្ម័គ្រចិត្តកម្ពុជានៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាដើម្បីចងក្រងទុកជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។ នៅវ័យកុមារ សារ៉ុន ខិតខំធ្វើការដោយលើកទំនប់ ធ្វើស្រែ ដកស្មៅ និង ជីកប្រឡាយទៅតាមបញ្ជារបស់ខ្មែរក្រហម។ គាត់បានបន្ដថា នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមគាត់ហូបមិនបានឆ្អែតនោះទេ គឺបានត្រឹមតែបបរលាយជាមួយដើមចេកប៉ុណ្ណោះ។ រៀងរាល់ថ្ងៃ សារ៉ុន ធ្វើការនៅក្នុងក្រុម...
កាប់ទន្ទ្រានខេត្តសម្រាប់ធ្វើជី
(ព្រះវិហារ)៖ ជុន រ៉ុត មានអាយុ៥១ ឆ្នាំ មានមុខរបរចិញ្ចឹមសត្វ រស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ គាត់គឺជាអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម។ ដោយសារនៅពេលនោះ គាត់មានវ័យប្រហែល ៥ ឆ្នាំ គាត់មិនសូវចងចាំបានច្រើននោះទេនៅអ្វីដែលកើតឡើងចំពោះគ្រួសាររបស់គាត់។ រ៉ុត គ្រាន់តែដឹងថាគាត់ស្ថិតនៅក្នុងកងកុមារ ដែលខ្មែរក្រហមតម្រូវឲ្យគាត់កាប់ទន្ទ្រានខេត្តសម្រាប់ធ្វើជី តាមរណ្ដៅតូចៗ ជាមួយកុមារវ័យប្រហែលគ្នាឯទៀត។ គ្រួសាររបស់គាត់ទាំងអស់ត្រូវបានជម្លៀសទៅភូមិបុស។ គាត់នៅចងចាំបាននៅសម័យនោះ ដែលគាត់បានហូបតែបបរ លាយជាមួយដើមល្ហុង...
កងសិល្បៈនៅរបបខ្មែរក្រហម
(ព្រះវិហារ)៖ ជា រឿន បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិក្របៅ ឃុំគូលែនត្បូង ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ មានអាយុ៥៧ ឆ្នាំ គាត់ជាអ្នករស់រានមានជីវិតម្នាក់ពីរបបខ្មែរក្រហម។ នៅថ្ងៃមួយ នៅពេលប្រជុំតាមភូមិ ខ្មែរក្រហមសួរក្មេងៗថា ចង់បែកពីឪពុកម្តាយឬទេ គាត់និងក្មេងដទៃទៀតបានលើកដៃដោយគិតថានឹងបានដើរកំសាន្តសប្បាយជាជាងរស់នៅធ្វើការជាមួយឪពុកម្តាយតែមួយកន្លែង។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក គាត់ត្រូវបានព្រាត់ប្រាសពីឪពុកមា្តយ ដែលបានបាត់បង់ជីវិតនៅសម័យនោះ។ ជាដំបូង គាត់បានចូលបម្រើក្នុងកងសិល្បៈ។ នៅបន្ទាប់មកជីវិតរបស់គាត់ត្រូវបន្តរងទុក្ខវេទនាដោយធ្វើការនៅក្នុងនាមជាកងចល័ត ដោយតម្រូវឲ្យកាប់ទន្រ្ទានខេត្ត រែកលាមកដើម្បីធ្វើជី លីងផ្លែកន្ទួត ជីកប្រឡាយ...
ល្ខោនខោល មិនត្រឹមតែជាសិល្បៈផ្ទាំងទស្សនីយភាពបុរាណខ្មែរនោះទេ តែជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីរបស់មនុស្សជាតិ
ល្ខោនខោល គឺជាសិល្បៈផ្ទាំងទស្សនីយភាពបុរាណបែបខ្មែរ ដែលសម្តែងដោយមនុស្សមួយក្រុម មានការពាក់របាំងមុខបញ្ជាក់ពីតួអង្គសំខាន់ៗនៃដំណើររឿងទេពកថា រាមកេរ្តិ៍ បែបអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ដែលទាក់ទងនឹងព្រះពុទ្ធសាសនាផង និងព្រាហ្មសាសនាផង។ ល្ខោននេះសម្តែងអមទៅដោយភ្លេងពិណពាទ្យ និងមានការពោលរៀបរាប់អំពីដំណើរសាច់រឿង ជាបទពាក្យកាព្យ ឬពាក្យកម្រងកែវ មានការលើកដាក់សម្លេងយ៉ាងពិរោះ បង្ហាញពីអារម្មណ៍នៃតួអង្គរួមមាន កំហឹង កំសត់ និងការស្រែកជាដើម។ អ្នកពោល គឺជាអ្នកដែលចេះចាំស្ទាត់ជំនាញនៃដំណើរសាច់រឿង គាត់ក៏ជាអ្នកបង្ហាត់បង្រៀននៃការរាំរបាំ ដែលមានតួអង្គសំខាន់ចំនួនបួន រួមមាន តួនាយរោង, តួនាង, តួយក្ស...